Alarobia Maizina! Famantarana ve?
Hotsarovan'ny mponina eo amin'ny tantarany ny toe-javatra nitranga tamin'ny alarobia 24 oktobra lasa teo teto Antananarivo. Tsy fantatro aloha izay nitranga talohan'ny nahaterahako sy nipetrahako tamin'ity renivohitr'i Madagasikara ity fa hatramin'izay niainako tsy mbola nahita ny toy izany mihitsy aho. Tantara iray hita tamin'ny Baiboly no nisy nitovitovy tamin'izany saingy be ny olona no tsy mino fa mety hisy ("possible") ny toy izany, sady nentina nilazana fa tsy milaza ny marina io boky iray asandratry ny kristiana io fa manamboamboatra ny zavatra soratana ho feno fahagagana fotsiny. Raha ny zavatra tsikaritro anefa dia tsy tamin'io andro io ihany no nisy toe-javatra hafahafa fa efa nisy hafa koa tamin'ny faran'ny herinandro na dia mety ho tsy dia betsaka aza ny nahatsikaritra, saingy nisy dia nisy tokoa ny nahita. Atomboka amin'io nolazaiko farany io ny resaka :
Tamin'ny (farany sa fiandohany?) herinandro tokoa ary, efa nanantena orana fatratra ny olona noho ny setroka efa manempotra dia manempotra tokoa an'Antananarivo. Tsy izany akory no faratampon'ny setroka raha ny fitadidiako satria mbola nahatazana tsara an'i Manjakamiadana izahay raha mijery fa ny tamin'ny 6 novambra 1995 na tamin'ny nahamay ny rova tsy nahita ny nahamay an'i Tranovola izahay (hatreny 67ha) ary tsy tsaroako loatra na nahita nanjavozavo na tsia ny fahamaizan'i Manjakamiadana ihany koa. Ny tany an-tanàna lavitra ambony tendrombohitra no mety ho nahita ny mazava noho ny haintrano fa izahay aloha dia sarotra ny nahita azy. Amin'izao fotoana izao kosa hita ihany ny lavitra fa dia manjavozavo hafahafa noho ny setroka fotsy mitady hivadika ho loko volombatolalaka. Nitady orana izahay, fa tsy nety nirotsaka teto Antananarivo izany. Nisy ny olona no nanesoeso hoe lasa tsy mahay mamantatra ny toetr'andro intsony ny ao amin'ny sampan-draharaha misahana izany fa niteny hoe "ho avy! ho avy!" kanjo tsy nety ho avy. Tsy ny mpisahana izany no tsy mahay fa ilay setroka mihitsy no manakana ny orana tsy hilatsaka.
Ny teto Antananarivo no tsy nilatsaka ny orana fa re kosa hoe avy ny orana tany amin'ny manodidina sy ny faritra hafa. Tonga ary ny alina fa akory ny hagaganay izay mpirava taraiky amin'ny valo ora fa nisava ny setroka teto Antananarivo. Ny mahavariana dia izao: tany amin'ny 30 kilometatra miala an'Antananarivo any ireo faritra nilatsahan'ny orana ireo nefa dia nahasava ilay setroka teto an-tanàna. Mba nisava kosa ny setroka, hoy izahay, na dia tsy nisy orana aza teto an-tanàna fa ny mahazatra, raha lazaina ihany koa hoe mahazatra, dia rehefa mirotsaka mihitsy ny orana eo amin'ilay faritra vao mampadio ny rivotra iainana izany. Izay angamba ny endrika hitamason'ilay hoe mamelombelon'aina ny zavamananaina ihany koa ny filatsahan'ny orana. Teto kosa : nisava tsy nisy orana ny teto Antananarivo. Hita tsara toy ireny mahafinaritra ireny raha alaina sary amin'ny alina ny renivohitra. Izaho manokana nieritreritra tao anatiko tao hoe mba hafa kosa izany! Efa mpitranga taloha ve fa tsy tsikaritro sa izay vao nisy toy izany? Tsy afa-mamaly io fanontaniana io ny tenako. Hita tsara avokoa ny jiro mirehitra amin'ny alina ary mazava tsara tahaka ny "carte postale" ny mijery ny rovan'i Manjakamiadana.
Tamin'iny alina indray mandeha iny ihany no nisava tahaka izany ny tany sy ny lanitra fa vao nigadona fotsiny ny maraina (maraimben'ny alatsinainy!!!) ary tsy mbola niposaka ny masoandro dia efa hita sahady indray ny tontolo manjavozavon'ny setroka teo an-drenivohitra izay mampafana ratsy hatrany ny eto an-tanàna. Tsy zavona voajanahary manome ando isa-maraina ilay zavona fa ilay mampafana manempotra ireny. Tsy mbola miposaka ve ny masoandro dia efa mafana tahaka ny any amorontsiraka ireny? Toe-javatra iray mahavariana io fa mety ho tsy tena nanaitra loatra. Tahaka ny hoe famantarana io amiko saingy fomba fijery manokana tsy hanereko anareo mpamaky izany.
Dia tonga ity alarobia, somary mangatsiaka hafahafa ny maraina saingy tsy nivonona hitondra akanjo mafana, satria fantatra fa tsy maintsy hafana io andro io rehefa hisandratra ny masoandro. Tsy diso no eritreritra fa tena nafana ratsy ilay andro ary tonga amin'ilay tena mahakamo mandeha an-tongotra ireny, na miresaresa fandeha rehefa tsy maintsy handeha. Taorian'ny fisakafoanana sy ny fakana aina vetivety dia hita avy hatrany fa mitanik'orana ilay andro izany hoe tokony ho avy mihitsy ny orana amin'ilay hafanana. Efa nivonona hitondra elo ny tena noho izany. Teo ampikononkononana rahateo dia nahjita fa efa maizimaizina ilay andro ka nieritreritra aho hoe ho avy sahady ve izany orana izany? Lasa aho nivoaka niandrandra ny lanitra, tsy hitako ilay mahamaloka dia maloka ny andro raha tazanina, toa tsy hitako akory izay rahona matevina fa lokon-drahona fotsy manopy volombatolalaka ranoiray, vokatry ny setroka fa tsy natoraly, toa mbola ahatarafana ny hamanga tanora ny lanitra aza no hitako manakona ny masoandro. Raha jerena amin'izao ho'aho mety ho hariva dia hariva ny orana vao hirotsaka ka ny fieritreretana izany angamba no nanadinoako indray ilay elo saiky hoentina. An-dalana hiasa aho moa vao nahatsiaro ny eloko sy ny fanalahidin'ny fiasana koa, saingy tsy nanosika ahy hiverina haka ireo fitaovana roa ireo izany fa nanohy ny diako aho fandrao tara fidirana, sady tsy miasa irery aho fa natoky fa nahatondra ny fanalahidiny ny mpiray birao amiko.
Tonga tany am-piasana, niverina nazava dia nazava indray ny andro. Tsy mahita ny lanitra hatreo amin'ny biraoko fa mahatsapa tsara kosa ny hazavana miditra ao an'efitrano. Nanomboka tamin'ny efatra ora anefa dia nanomboka nihamaizina amin'izay... somary efa mahazatra ihany io fa nanomboka amin'ny dimy latsaka fahefany amin'izay ny fahagagana. Maizina sady mandrahona ho avy orana no tazana koa fa toy ny alina lasa aloha. Tena ho avy mihitsy amin'izay ny orana ho an'izay tsy nijery tany ivelany fa nipetraka tao amin'ny biraony ihany (tsy ora firavanay moa izany!) fa hafa mihitsy ny fijery ny lanitra ho an'izay nitazana teny ivelany. Aizi-kitroka anie izany ry zareo! Tahaka ny tsy mivolon-ko avy orana ilay andro ny fijery azy fa dia hoe maizina tsotra izao. Raha mbola tsy nirotsaka ilay "ora-madinika" dia tsy sasatra nijery famataranandro sy nieritreritra hoe maty antenatenan-dalana angamba izy ity teo. Saiky voafitaka avokoa izay tsy manana afa-tsy famataranandro tokana an-trano. Fa ho an'ireo teny an-dalana kosa, maro ny nikorapaka fandrao tratran'ny orana, efa nisy ihany koa ireo niteny hoe: "nampatahotra ilay hariva", hafahafa ilay aizina ka mahatonga horohoro. Mety ho zavona mainty ve ity mandrakotra ny hariva lasa alina mialoha? Ny zava-nisy dia maro ireo mari-koditra ka mety nahatonga ilay fitenitenenana hoe farandro na dia tsy resy lahatra tamin'izany aza aho. Nirotsaka ihany ny orana rehefa avy eo fa tsy nety nivatravatra fiavy. Mitsitaitaika fotsiny na somary naharitraritra adiny iray teo ho eo aza. Ny toa anay moa dia nieritreritra hoe aleo mba hoavy fa manempotra loatra ny hafanana.
Efa nitsahatra ny orana vao nirava izahay (amin'ny valo ora eo ho eo). Rehefa toy ireny moa dia nieritreritra hoe tokony mba hisava indray izany ilay alina ka hahatsinjo jiro lavitra indray. Gaga teny an-dalana fa tsy nahala ny setroka ilay orana teo. Toy ny tsy nisy orana izany! mbola toy ny anaty setroka hatrany ny mitazana an'Antananarivo, na dia alina aza izany fotoana itazanana azy izany. Toa tsy nisy nilana azy akory noho izany ilay orana teo. Tsy nisy fiantraikany tamin'ny rivotra iainana hany ka noheverina ho toy ny tsy misy. Izay angamba no mahatonga ny maro tsy nahatadidy ilay orana, na tany amin'ny faritra nisy anay no nisy orana fa tsy nisy ny tany an-kafa? Ilay aizina no ambetin-dresaky ny maro hany ka na ny fahitalavi-panjakana aza dia nitantara ny filatsahan'ny aizi-kitroka tamin'ny dimy ora hariva na dia tokony hazava hatramin'ny enina sy sasany any ho any aza ny andro amin'izao fotoana. Ho ahy manokana, izay tsy voatery haharesy lahatra anao mpamaky, dia mbola tohin'ilay famantarana nambarako tetsy ambony io toe-javatra iray io.
Eritrereto anie hoe tamin'ny sivy ora maraina dia maizina tanteraka toy ny tamin'iny fotoana iny ny andro? Hanao ahoana ny fikoropahan'ny besinimaro? Hay ve tsy voatery hoe milentika ny masoandro vao mety hahamaizi-kitroka tanteraka ny tany? Famantarana ireo hieritreretan'izay mahay mieritreritra fa mety ho tontosa ny zavatra tsy eritreretina ho tontosa. Azo raisina ho politika ilay zavatra tian-kambara ary mety ho resaka sosialy na fivavahana ihany koa. Koa raha misy ny adihevitra rahatrizay hoe ahoana ny hisian'izany maizina manomboka amin'ny sivy maraina na mitataovovonana izany dia holazaiko azy fa efa niaina ny tahaka izany aho na dia noraisin'ny mpiara-belona amiko ho zava-maivamaivana aza iny toe-javatra iny. Raolombelona ô! ahoana ny eritreritrao?
Jentilisa 27 oktobra 2012,
Hevitra