Rehefa te-hampita zavatra maro dia matetika no misy hatrany ny adino indrindra fa tsy mba mandray naoty fa izay mitamberina an-tsaina fotsiny no soratana. Dia manatratra izay tsy voasoratra aho eto.
Izany hoe araka ny fiheverana dia efa fantatr’ireo hanafika ny fotoana hivoahan’ny mpanatitra vola ho any amin’ny banky foibe araka ny fantatra.
Sarotra be ny hino fa tena fanafihana avy aty ivelan’ireo mpiasa ao anatiny ihany io « fanafihana » io. Ny mpikirakira volabe rehetra (ny tsy miankina angaha no tena fantatro) dia mahalala avy hatrany fa tsy azo atao kinanga mihitsy io resa-bola io indrindra rehefa afindra toerana. Tsy hadalana tsy akory raha misy ny orinasa manokana mpitondra vola afindra toerana miaraka amin’ny fitaovam-piadiana mifandraika amin’izany. Alohan’ny ivoahan’ny tena mpitondra vola dia tsy maintsy misy mpiambina mivoaka mijery ny manodidina aloha ary izy no manome toromarika hoe mahazo mivoaka amin’izay ny mpitondra vola.
Ny mpandinika avy amin’ny mpitandro ny filaminana zatra ny toe-javatra ihany koa dia mahamarika fa mora loatra ny nahazoana ny vola raha eto Antananarivo io fitrangan-javatra io no resahina. Ny lazaina ho vola very ihany koa dia samihafa be ihany ka tsy ahitana izay tena sandany marina (hamarino amin’ny gazety rehetra). Noho izany dia be ny miombo-kevitra fa fihetsiketsehana anaty sarimihetsika namboamboarina fotsiny io lazaina fa fanafihana tamin’ny Zoma io fa ao anatin’ny (mody atao hoe) departemanta notafihana ihany no misy ny ati-dohan’ny fangalarana. Mazava loatra fa tsy maintsy ny ao anatiny ihany no tena mpanao azy fa ny hafa ivelany dia izay sombitsombiny ihany no azony.
Heveriko fa malaza amin’ny resaka kolontsaina tamin’ny faran’ny herinandro indray ny fampisehoana nataon’ny tarika Mahaleo tao amin’ny Lapan’ny kolontsaina sy ny fanatanjahantena ny Zoma alina teo. Nanomboka tamin’ny 7 hariva ny fampisehoana ary tsy nijanona izany raha tsy efa nipaika ny tamin’ny 3 ora maraina. Hira 75 no natao nandritra izany 8 ora ngarangidina izany. Tena leo mihitsy izahay, hoy ny mpanatrika iray izay. Tsy dia tomombana loatra ny fanamafisam-peo nandritra ny andiany voalohany ka samy tsy tafiditra anaty revy loatra ny na ny mpihira na ny mpanatrika. Niezaka nanao izay azony natao ihany anefa na dia izany aza. Izany rehetra izany no miseho amin’ny aty ivelany.
Fa mety ho tsy dia misy mpilaza loatra ny nitranga tao anatiny izany hoe ny lafy ratsiny izany ka nahatery ahy hanoratra indrindra indrindra. Nandritra ny andro maromaro dia nifampitadiavana hatrany ny tapakila. Vitsy ihany no tena nahazo tamin’ny vidiny 6.000 Ar fa ny ankamaroan’ny mpividy dia nionona tamin’ny 16.000 Ar na 20.000 Ar izay risoriso mazava loatra. Ny ao amin’ny mpikarakara ihany no tena manararaotra ka minia manafina ny sasany amin’ny tapakila tokony amidy. Teny ampivarotana azy manko raha mbola milahatra ny olona dia lazain’ny mpamoaka tapakila fa lany tsy misy intsony eo aminy. Ny lehibe anefa vao niteny ny marainan’iny fa mbola betsaka tsara ny azovidiana ka tsy misy loatra ny ahiana. Teo no noraisina ny mpankafy maro. Efa tsara asiana anarana mihitsy angamba ny tapakila hisian’ny fanaraha-maso henjana amin’izay ho sarotra kokoa ny hanaovana risoriso ity tapakila ity.
Nisy ihany moa ny nanohitra hoe rehefa tantanin’ny olo-tsotra izy no mety handroso kokoa ary jereo amin’ny banky mameno ny tanàna izany. Izaho moa tsy mba tafiditra mihitsy fa saiky hiteny aho hoe : ny an’ny banky jereo fa tereny ankolaka ny olona hampiasa karatry ny banky nefa sady efa andoavam-bola betsaka iny no mbola milahatra ihany ianao na dia efa manana karatra aza. Tsy fanatro hoe mifanaraka haka vola daholo ve ireto olona ireto sa ahoana fa na gasy na vazaha dia milahatra aby.
Mamarana azy eto dia tsinjotsinjo indray fa ny menaka indray no ho raharaha mafana atsy ho atsy. Tsy dia misy loatra manko izy amin’izao fotoana izao eny amin’ny mpivarotra ary efa mahatratra Ar 3.000 na Ar3.500 izy izao eny amin’ny mpivarotra eto Antananarivo eny amin’izay ahitana. Efa tokana ihany koa moa sisa ny manapariaka ity menaka ity eto Madagasikara ka izay no mety mahatonga ny olana.
Mahavariana ny eto an-tanàna amin’izao fotoana izao ry zareo. Fantatra moa fa mihamangatsiaka ny toetr’andro fa misy somary mampihomehy ihany. Amin’ny maraina dia misy hafanana ihany. Amin’ny atoandro indray no lasa mitady akanjo mafana (mety ho ao indrindra ny rivotra mangatsiaka) nefa rehefa tolakandro dia miverina mafana indray ny andro ary voatery esorina indray ilay akanjo mafana nanaovana teo. Tena tsikaritra mihitsy io toe-javatra io hatramin’ny alarobia indrindra indrindra. Lasa tsy mifanaraka amin’ny tokony ho izy mihitsy ilay toetr’andro sa ririnindasa tsy tsaroana sahady ?
dia lasa avy hatrany ny eritreritra hoe hivoaka aiza eto Antananarivo indray ary ny filoha Ravalomanana izany ? Hay tokoa moa anio no manomboka ilay herinandro ikarakaran’ny Advantista ilay fitoriana ny filazantsara lehibe eo amin’ny kianjaben’ny Mahamasina.
Io fitoriana io moa dia nampitondraina ny lohahevitra hoe Asandrato i Kristy (ka ny t dia natao sarina lakroa somary mifehy ny sarin’i Madagasikara izay, loza indray ity tsy manana fakantsary ity). Ny filohan’ny fiangonana Advantista amin’ny faritra atsimon’i Afrika sy ny Oseana Indiana sady filoha lefitry ny fiangonana Advantista manerantany Atoa Paul Ratsarasaotra, pastora izay hita avy hatrany fa Malagasy no hanao ny famelabelarana isankariva ao amin’io kianjabe io.
Nanasa olom-panjakana ambony ry zareo amin’ity fanokafana ity. Ireto avy izany nasaina izany : Ny filoham-pirenena Atoa Marc Ravalomanana, ny filohan’ny Antenimieran-doholona Atoa Rajemison Rakotomaharo, ny filohan’ny antenimieram-pirenena Atoa Mahafaritsy Samuel Razakanirina, ny praiminisitra Atoa Charles Rabemananjara ary ny minisitry ny fahasalamana Atoa Robinson Louis. Raha jerena ireo olona rehetra ireo dia tsy misy mivoaka avy ao amin’ilay fiangonana.
Tsy dia mahazatra loatra aloha ny hahitana izany ireo tompon’andraikitra ambony ireo hiaraka amina fiangonana tsy ao anatin’ny ffkm ka asa raha ho tonga daholo izy rehetra anio. Efa azo vinaniana avy hatrany kosa fa ho avy ny filoha hanatrika izany fotoam-panokafana izany. Tsy navela handehanan’ny fiara intsony manko ny lalana mankany amin’ny kianjaben’i Mahamasina androany maraina (mandra-pahavitan’ny lanonana ka efa lasa « nody » ny filoha mazava ho azy).
Izay efa zatra ny fiainana eto Antananarivo indrindra amin’ny fitaterana dia mahalala fa izay fiara fitaterana mankany Mahamasina avy aty andrefana dia tsy manana zo hijanona eo amin’ny fiantsonana eo Anosy intsony. Noho izany dia voatery teny anoloan’ny tany malalaka Antanimbarinandriana mifanatrika amin’ny ranon’Anosy ihany no fiantsonana vonjimaika. Ny fandehanan’ny mpandeha an-tongotra mazava loatra no lasa iakaran’ny fiarabe. Rehefa lalao goavana eo Mahamasina anefa dia afaka mijanona eo ampitan’ny Kaomisaria ihany ireo fiara fitarerana ireo.
Nalaza manko fa norarana tsy hahazo miditra tao an-tanàna ny arina. Isika rehetra dia mahafantatra fa eto Madagasikara dia mbola io aloha no fandrehitry ny Malagasy rehefa hahandro hanina. Izay nandre dia nihevitra avy hatrany fa nisy famelomana korontana mihitsy izany fandrarana ny arina tsy hiditra an-tanàna izany. Izay ihany no tena natao mahoraka eran’ny vazantany.
Kanjo olona avy amin’ny mpanohitra ihany no namoaka teny kely (mino aho fa tsy tandrina io teny io ary tsy tao anatin’ny paikam-pandaingana amin’ny alalan’ny tsy fitenenana ny zavatra rehetra) manao hoe nanery ny olona hividy ny arintany (arina avy any Sakoa !) ny mpitondra fanjakana tao an-toerana. Io karazan’arina io izany no hany navela hiditra ny tanàna mba hanajanonana ny fanaovana ny voamboana (io moa no palissandre ?) tsy hatao kitay intsony. Mahalala ny hasarobidin’ny voamboana angamba isika rehetra.
Tsy neken’ny be sy ny maro io arintany io fa lafo loatra. Arivo ariary ny kilao ka tsy takatry ny fari-pananana loatra. Izany hoe niniana nampanginina ny fisian’ity arina tsy misy mpividy ity fa ny saribao avy amin’ny hazo vidiana mora ihany no tadiavin’ny rehetra. Amin’izao fotoana izao moa dia efa nilefitra ny tompon’andraikitra ka navela hiditra avokoa ny arina rehetra.
tsaratsara kokoa aminareo raha mody any Antananarivo mihitsy ianareo mandra-pilamin’ny raharaha. Izany hoe na ny tao aza dia mbola mihevitra ny hafa ho « mpiavy » ihany koa. Ny tena zava-doza amin’ity teny ity anefa dia mitady hirona amin’ilay fampiheverana efa nataon’ny mpanjanatany tamin’ny androny ihany fa tsy Malagasy ny ny merina sy ny betsileo ihany koa « mpiavy » fa avy any amin’ny firenenkafa mihitsy nanafika ireo Malagasy efa nonina teto. Izany hoe araka ireo mpiandraikitra ny toby ireo dia tahaka ny hoe ny fisian’ireo olona ireo mihitsy no olana any an-tanàna. (Dia mahasahia indray miteny fa mpanavakavaka izay mahasahy miteny tahaka izao sy hanameloka ilay fomba fiheverana misisika ambadika ihany).
Dia nisy moa ny nanameloka hoe nahoana ny nambenana mafy ny magro fa ny hafa indray tsy noraharahiana loatra. Dia nisy namaly izany fa ao amin’ny lalam-panorenana mihitsy (hatramin’ny lalam-panorenana teo aloha izany) no milaza mazava fa anjaran’ny fanjakana malagasy ny miaro ny filoha sy ny ankohonany ary ny fananany. Isika anefa mahafantatra fa fananan’ny filoha indrindra ny magro. Izany akory tsy milaza hoe tsy raharahiana ny fananan’ny hafa, tsia ananana adidy avokoa ny fananan’ny olona rehetra.
hanao fampielezan-kevitra amin’ny tsy mahamety ity lalam-panorenana kasaina hampiharina eto amin’ny firenena ity. Tena tsy vazivazy ka kisangisangy ity lazaiko ity fa izany mihitsy no marina. Malahelo moa ry zareo fa tsy nomena alalana hamory vahoaka ry zareo. Ny tenin’ny tompon’andraikitry ny tanàna no nanao hoe hisorohana ny korontana no tsy namelana azy ireo hamory vahoaka any amin’ny toerana efa mahazatra ho famoriana vahoaka (izay efa tany Mahajanga izany dia tokony hahalala izany toerana izany : mbola tsy tany manko aho). Nihevitra moa ireo Komity Mpanohana ny Tsia ireo fa tsy maintsy hamory vahoaka ry zareo na ho inona na ho inona mitranga.
Nifanaraka manko ireo mpitokona fa hodorana avokoa ny trano sy ny fananan’ireo mpianatra tsy nety nitokona. Izany hoe amiko dia sahala amin’ny hoe fananan’ireo mpianatra ireo ny trano ipetrahany fa tsy an’ny Oniversite velively. Azo lazaina hoe mitovitovy amin’ny efa nolazaiko momba ny tany Sambava ihany no anton’ity antery voatery nody taty amin’ny ray aman-dreniny aty Antananarivo ity.
Mazava loatra fa tsy maintsy ho nisy ny mpianatra tsy manana sara hodiana. Nifanaraka tamin’ny mpanao fitaterana izy ireo fa rehefa tonga aty dia miantso olona amin’ny alalan’ny finday hitondra ny vola saran’izy ireo. Mpianatra nody avy tany no nanatona ny mpanao gazety ary ny radio don bosco no loharanom-baovaoko amin’ity. Marihina fa tao anaty vaovao mihitsy no namoahana ity vaovao ity fa tsy antso antsofindavitra tsy akory.
Noho izany toe-javatra izany dia tsy misy loatra intsony ny mahasahy mivoaka amin’ny alina nefa fahazaran’ny olona any mihitsy ny mivoaka harivariva, hoy ny tatitra. NIfandraindraika tamin’ilay fakana viavy ankeriny tany amin’ny faritra Sava koa moa ity tsaho ity ka tena nandaitra tokoa. Mangina ny tanàna. Voambin’ny mpianatra tsara ihany koa ny Oniversite ka sarotra ny hidirana any.
Karazany fehiny ihany dia nampahatsiahy ny mpanara-baovao iray fa efa nampiomana anie ny antoko mpanohitra amin’ny hihetsehany tsy ho ela iray na roa volana lasa izay. Aminy dia efa nomanina ireo toe-javatra hita amin’izao fotoana ireo.
Dia mitohy indray ity vaovao ity ary ampitaina araka izay tratra hatrany. Ny tena anton’ny rehetra moa dia ny fanakaikezan’ny daty malaza 13 mey (izay nitontona alahady tamin’ity taona ity fa tsy zoma izay misy heviny hafa mihitsy ihany koa moa). Na izany na tsy izany dia isaorana hatrany ny mpampita vaovao rehetra sy ireo mpilaza ny heviny amin’ny haino aman-jery ahafahana mampiseho ny fomba fitenenan’ny Ntaolo ho mbola marina manao hoe : « Ny hevitry ny maro mahataka-davitra ».
Mpiantso iray kosa no nanambara fa tsy mbola tena miverina amin’ny laoniny ny toe-draharaha any na dia mihamilamindamina hatrany aza. Nitantara ary izy (filazan’olona niantso ity ka azonao inoana na tsia) fa tamin’ny fotoana tsy namakian’ny olona ny an’ny karana sy ny an’ny filoha Ravalomanana (magro) dia tsara ambina ireo toerana ireo ary tena miasa ny mpiaro ny toerana. Ny an’ny olona hafa kosa dia efa nilaza ny hiaro ny « tompon-tanàna » mba tsy hisy handroba ny entan’ny mpifanolo vodirindrina aminy. Tonga anefa ny mpitondro filaminana avy ao an-toerana hilaza hiaro ny toerana ka dia natoky ireo olona milaza hiambina ny toerana ary dia niala ny fiambenana.
Kanjo, rehefa tonga ny mpandroba dia nijery fotsiny no nataon’ireo polisy avy ao an-toerana ireo. Tsy nivonona ny hiaro mihitsy izy ireo. Samy nahatsiaro ho voafitaka na ny tompon’ny toerana fivarotana na ny mponina niambina natoky ireo mpitandro ny filaminana nijery sinema ireo fotsiny.Mpitandro ny filaminana misahana manokana momba ny hotakotaka avy taty an-toerana (G6) no tena nandray andraikitra vao tsy sahy mikitikitika loatra ireo mpanararaotra. Ny fanaon’ny olona amin’ny ankapobeny rehefa any amin’ny faritra hafa izy dia miala amin’ny adi-hevitra politika mety hampisara-bazana araka ny mahazatra moa. Samy manana ny heviny manko nefa mbola be loatra ny tsy mahazaka ny hevitry ny olona tsy mitovy amin’ny azy. Noho izany dia tsy ho hita loatra amin’ny fanohanana an’izatsy na izaroa ny olo-tsotra na dia manana ny heviny aza. Ity nataona mpitarika politika ity kosa dia ny manery ny olona hiaraka hivory hiaraka aminy fa raha tsy izany…(efa voasoratra kosa e !). Heverina avy hatrany manko fa rehefa tsy mety hiaraka amin-dry zareo dia tena mpiray petsapetsa amin’ny mpitondra izay. Nanasaro-draharaha ny fihetsika sahala amin’izany.
Maro loatra angaha ny vaovao tiana hampitaina ka manjary tsy hitako intsony indray izay ampitaina. Niezaka manko aho mba ho iray isan’andro no avoaka nefa mihazakazaka ny toe-draharaha. Noho izany dia atao endrika tapa-baovao no avoaka eto aloha na dia manambara ny hevitro eny antsefatsefany eny aza aho.
Avy eo dia nankany amin’ny fandoavam-bolan’ny jirama ary dia nopotehiny toy izany koa izay hitany tao. Nisy fitoeran-tsolika mahazaka 10.000 litatra tao fa nopotehiny ihany koa io, nolazain’ny tompon’andraikitra tao moa fa mbola nisy solika 5.000 litatra tao anatiny (zavatra very koa ve moa hisy azo anamarinana izany intsony !). Nilaza moa ireo izay nanapotika ny zavatra rehetra tao amin’ny jirama fa aleony tsy misy mihitsy toy izay misy nefa sady tsy mahafapo no asaina mandoa vola hatrany. Vokatr’ireo fihetsehana mahery vaika ireo moa dia navoaka ihany ny lehiben’ny fikambanan’ny mpanjifa tao an-toerana. Nilefitra teo anatrehan’ny herisetra mahery vaika izany ny mpitondra. Fony nandre ity vaovao ity ny maro dia nihevitra avy hatrany fa an’ny mbs ity mpanao gazety ity, kanjo hay an’ny Les nouvelles. Nanao ny asany soa man-tsara indray ny mpanao gazety no tezitra ry zalahy. Rehefa nojerena dia tsy noho ny vaovao loatra no nisamboran-dry zalahy ilay mpanao gazety fa amin’ny mahamerina azy indrindra. Miala tsiny fa nitovitovy ihany ny vaovao navoakan’ny rehetra avy any nefa dia ity iray ity no tena nahatezitra an-dry zalahy. Ny an’ny mbs manko olona tena avy tao ihany no solontenany. Amin’izao fotoana izao moa dia raràny tsy hamoaka vaovao intsony ireo mpanao gazety rehetra any an-toerana.
Raha ny tokony ho izy dia tsy iasana nefa andraisan-karama ity andro voalohany volana mey ity. Izay no fihevitra voalohany saingy azo atao hoe fanomezana malalaka ny mpiasa hanao ny fitakiany koa ity andro ity. Lasa ihany anefa ny saina mahita ny zava-miseho amin’izao fotoana izao indrindra fa ny eto Madagasikara.
Miala sasatra any an-trano amin’ny fikarakarana na mitsangatsangana no tena ataon’ny maro amin’ny mpiasa eto Antananarivo fa tsy hihevitra ny momba ny fari-piainany velively. Efa leo nosoavalian’ny mpanao politika ( fa tsy nosoavalian’ny mpamosavy !) amin’ny fitakiana tokoa angaha ka aleo mionona amin’izao. Ny eto Madagasikara rahateo moa tsy maintsy maka alalana amin’ny Prefet (inona tokoa re izao no teny malagasy mahalaza azy ity ? Mpiadidy ?) raha hilahatra an-dalam-be na dia amin’ity andro natokana ho amin’ny fitakiana ity aza. Tsy afaka nanao ny azy manokana noho izany ny Sekrima saiky hanao ny azy teny Behoririka. Ny an’ny Sendika hafa moa dia voalaza fa niainga tao amin’ny tranombokim-pirenena Ampefiloha dia nizotra ho eny amin’ny kianja mitafon’i Mahamasina. Io ihany no filaharana nahazo alalana fa ny ankoatra izay teto Antananarivo dia tsy azo nekena. Fa vitsy dia vitsy ny olona nanatrika izany fotoana izany. Midika ve izany fa tsy manana zavatra hotakiana ny mpiasa malagasy ? Fijeriko fotsiny no manao hoe toy ny manaiky ny toe-java-misy amin’izao izy satria hisy hijapy hatrany izay rehetra mety ho tsara raha fantany fa hahazoany seza iny fitakiana iny. Indrisy ry politika, potikao ny hetahetan’ny mpiasa.
Fa nifanindry tamin’ny fetin’ny mpiasa koa ny fanomboan’ny fotoam-piasan’ny antenimieram-pirenena sy ny antenimieran-doholona. Talata voalohany amin’ny volana mey manko ny fotoam-piasana voalohany isan-taona. Mitontona anio indrindra izany amin’ity taona ity 2007 ity. Tsy nahita izay tany amin’ny antenimieram-pirenena aho aloha fa ny tao amin’ny antenimieran-doholona no nisy tsipalotro. Tsy toy ny mahazatra manko fa nisy nihira tao amin’ilay lanonam-panokafana ka ny filohan’ny antenimiera Rajemison Rakotomaharo no nanolotra ireo mpihira ireo. Ny hitako moa dia ny antoko mpihiran’ny antenimieran-doholona sy tarika iray avy any amin’ny faritra Boeny any. Mba niova filamatra koa ry zareo izany, hoy aho. Iza koa ary no nanana ity hevitra ity ?
