Ataoko fa anarana tsy vahiny amintsika intsony ny hoe Jesosy ilazan'ny kristiana eto Madagasikara ny Tompony sy Mpamonjy ny tenany. Maro ny mifikitra amin'izany anarana jentilisa hoe Jesosy izany na dia misy aza ny fitadiavam-pifanarahana eo amin'ny fiangonana eo anivon'ny FFKM hampiasa ny anarana iray ifanarahana hoe "Jesoa" izay tsy manahirana ahy koa ny manonona azy. Ny fikambanam-pivavahana kristiana sy ny fiangonana vaovao dia saiky mitana avokoa ilay anarana hoe "Jesosy". Ny Fiangonana Loterana Malagasy kosa ny eo anivon'ny FFKM no mifikitra tanteraka amin'izany anarana izany ihany koa, na dia eny anivon'ny fivavahana iraisan'ny FFKM aza, ny telo hafa kosa dia mampiasa tsara ilay anarana hoe "Jesoa".
Raha tonga teto anivon'Imerina ny misionera avy amin'ny LMS tamin'ny fotoana nanjakan-dRadama Rainy dia nampiasa io anarana hoe Jesosy (vakio hoe Jesaosy noho ny olona avo dia avo feo rehefa nitory teny tamin'izany fotoana) io satria izay no nifanakaiky tamin'ny fanonona anglisy hoe Jesus (vakio hoe Jizasy) nahazatra azy. Ny Jesus kosa avy amin'ny teny grika hoe Iesous. Mahafantatra tsara isika, jereo izay anarana Grika manodidina antsika fa saiky manana izay anarana miafara "s" izay avokoa izy rehetra. Ny Grika nametraka ny anarany teto Antananarivo aloha dia i Vassacos nanana toeram-pivarotana teo Antanimena naharaikitra ny anarany eo amin'ny toby fiantsonan'ny fiara mankany Ivato io. Eo amin'ny Jiosy anefa rehefa tsy Jiosy dia Jentilisa izay, koa mazava loatra fa anarana jentilisa izany ilay anarana hoe Jesosy. Koa mahavariana ihany raha misy ny mpivavaka no manaratsy na mihevitra ho zava-dratsy ny teny hoe jentilisa nefa ny anaran'ny Tompony aza nofikirina avy amin'ny anarana jentilisa.
Ny anarana nakan'ny Grika (jentilisa) ilay anarana hoe Iesous kosa dia avy amin'ny anarana jiosy manao hoe Yeshua, tsy moana ny anononana ny "a" farany. Mazava loatra fa nokarohina fatratra ny hitady anarana atao marimaritra iraisana teo amin'ireo mpitari-pivavahana kristiana Malagasy. Ny katolika nandefitra ny anarana hoe Zezo na Zezò(niavian'ny anaram-pikambanana hoe Zezoita) avy amin'ny teny latina hoe Gesu Iesu (misaotra nanitsy ô!). Ny hafa kosa nampirisihana hanala ny "S" farany amin'ny anarana ka nisy ny nanaiky satria mifanakaiky kokoa amin'ny anaran'ny Tompo aza izany satria ny Tompo ho an'ny kristiana dia Jiosy fa tsy jentilisa tsy akory. Noho izany, tsy hitako loatra ny nametrahana ho fehinkevitry ny KMSL (komity Maharitry ny Sinaoda Lehibe) ao amin'ny FLM tamin'ny 12 - 19 novambra 2008 tany Tsaramandroso Mahajangà I lasa teo fa tsy maintsy ny anarana hoe "Jesosy" no ampiasaina ao ampiangonana. Tsy nahala devoly ve ny nanononana ny hoe "Jesoa" tamin'ny asan'ny Mpiandry? Miangavy izay mahalala ny antony aho hamaly eto raha azo atao. Misaotra indrindra!
Mbola resaka hafa ihany koa ny amin'ny Hira ao am-piangonana fa aleo amin'ny fotoana hafa indray izany.
Nolazaina tamiko izy ity fa tsy nahara-baovao aho. Voalaza ary fa nodimandry androany Zoma 21 novambra ny mompera Malagasy fantatry ny maro indrindra teto Madagasikara tamin'ny alalan'ny haino aman-jery. Noho izy mpanentana tamin'ny tamin'ny radio Madagasikara fandaharan'ny fiangonana katolika antsoina hoe "tafa sy diniky ny tanora katolika" no tena nahafantaran'ny maro azy indrindra (noho ny feony somary kentsokentsona izay) ankoatra ny maha-mpanao gazety Lakroan'i Madagasikara azy (Tonian'ny famoahana sy mpanoratra ny lahatsoratra toy ny chroniques de Rasediniarivo). Nisy koa ny fotoana naha-filohan'ny holafitra mpanao gazety (faharoa tamin'ny taona 1977-1991) azy satria nijoro ho elanelam-panahy ny lehilahy raha nifanipaka toy ny valala an-karona (noho ny safidy politika indrindra indrindra) ny mpanao gazety.
Teraka tamin'ny taona 1926 izy (hafahafa fa tsy nanoratra ny daty feno ny boky navoakany) ary zanaka Malagasy mizaka ny zom-pirenena frantsay. Taranaka Merina Mainty Manisotra, ary sahy nanambara izany tamin'ny fotoana namoahany ny bokiny fa tsy niafina tao ambadiky ny hoe Betsileo noho ny henatra hoe Mainty. Teny tanàna ambony teto Antananarivo no nahalehibe azy. Ny sekoly katolika no nahalehibe azy. Nandalo tamin'ny fiainany mazava loatra ny faharesen'ny tafika Frantsay nanoloana ny tafika Anglisy (nitondra ny fanevan'ny tafika frantsay afaka) ny taona 1942 ka nanefy azy tamin'ny fitiavan-tanindrazana tsy naka an-tendrony, araka ny filaza). Niditra hanolotena hiaraka tamin'ny Naman'i Jesoa (Jesoita) izy tamin'ny taona 1945.
Nianatra tany Roma izy ny taona 1955 rehefa vitany ny fianarana norantoviny teto an-toerana, ary misahana indrindra indrindra ny fitaizana ny tanora ka nahatonga azy ho ray aman-dreny ara-panahin'ny (Ômônie) skoto katolika nandirtra ny 30 taona. Noho ny fitiavan'ny tanora azy no nisamborana ny tenany nandritra ny tolon'ny mpianatra 1972 ka nanaovana sesintany azy tany Nosy Lava. Nanana anjara toerana ihany koa izy tamin'ny nanirahan'ny filoha Ratsimandrava azy hitafa tamin'ny polisy GMP nioko tao amin'ny toby Antanimora (mifanila amin'ny fonja na ny marina kokoa dia ambonin'ny fonja) tamin'ny 1975. Ankoatra izay moa dia efa tonia jeneralin'ny FFKM ihany koa izy ny taona 2001-2005.
Izay no mba fandraisana anjara kely avy tamina protestanta (Loterana) iray ho an'ity lehilahy katolika Malagasy ity. Efa voky andro ihany ny tenany satria nateza tamin'ny fiainana izy (82 taona).
Mbola maromaro ihany ny sary mbola tsy tafiditra ka avelako indray ianareo hianoka azy. Toy ny mandehandeha ampiangonana indray ny mpaka sary amin'ny fitetezana ireo faritra samihafa ao anatin'ny kianjaben'i Mahamasina ihany.
HIditra ny kianja ho an'ny manampahefana. Voaravaka saina fotsy sy manga na dia ety ivelan'ny kianja aza.
Indreto indray ny fiaran'ny manampahefana tsy tafiditra ao an-kianja! mazava loatra fa tsy hahita fiara ratsy izany ianao.
Miditra ny tribunes ary isika
Samy feno mpitandrina avokoa ny andaniny sy ny ankilany amin'ny tribunes centrales.
Izao no sary manamarika ny alitara ao amin'ny FJKM Ambohipo
Tonga maro ny skoto tamin'ity fotoana ity.
Tsy tian'ny olona amin'ny ankapobeny ny tena afovoany. Mety hoe takona koa ve sa sempotra?
Dia izay indray ary aloha ny sary nomeko anareo.
indreo kay moa misy tovovavy mpandray ny manampahefana
izany dia ny tavany ihany no nojerena
Teo amin'ny resaka hira indray moa dia nisy mpitendry zavamaneno sy mpitsoka mozika mihitsy nanafana ny lanonana. Tsy aritry ny tena fa dia voapika tany amin'izy ireo ihany koa ny fakantsary. Tanora mahafatifaty ihany koa anie izy ireo ary inoana marimarina fa zanaky ny fiangonana ihany. Nahazo azy ireo akaiky ihany koa moa aho ka tena heno tsara ny hakanton'ny feo nivoaka.
tena tanora anie izy izany e!
Fa ny tena nahavariana dia nalaza vetivety teo ilay hiram-pifohazana mitondra ny lohateny hoe "Iny lalana iny". Mazava loatra fa tsy maintsy mba misy ihany koa ny gaga fa izay vao naheno azy nefa dia manintona dia manintona ny fomba nihiran'ny "Saotra sy dera" azy any amin'ny kapila mangirana. Rehefa ny sarambambe moa ny mihira azy tsy maintsy mba voafehifehy araka ny fomba tandrefana eo ihany ilay izy nefa izy maredona no tena mampihetsi-po no mandre azy, izay manko no tena avy ao ampo. Efa niomanana tanaty fandaharam-potoana angamba satria nisy satroka misy io soratra "Iny Lalana Iny" io namidy teny ivelan'ny kianja indrindra indrindra ary maromaro ihany an!
Toa vitsy ihany izany nahazo micro izany
Marihina ihany koa fa nisy asa sy fampaherezana notontosain'ny mpiandry FJKM nandritra ity fotoana ity. Fanao iray fanaon'ny Fiangonana Protestanta Malagasy (Reforme sy Loterana no dikan'izany) izy ity eny fa na Misionera Tandrefana tsy dia nankasitraka loatra ity fomba ity aza no niavian'ny fiangonana tamin'ny ankapobeny. Tsy dia ela ihany koa no vao naneken'ny FJKM ny Fifohazana ho sampana ao aminy, ary mbola misy na dia efa mihavitsy an'isa aza no mbola tsy mahazoazo loatra hatramin'izao ny Fifohazana. Misimisy kosa ny mpitandrina sy pastora tsy manaiky ny hiram-pifohazana atao anaty litorjia mandritra ny alahady maraina. Mihevitra aho, fiheverako manokana, fa mbola tarazo navelan'ny fisainana fa ny fomba tandrefana amin'ny fombam-pivavahana ihany no tena fomba fivavahana izany ary singa iray manakana ny fampielezana ny Filazantsara ho toy ny zava-bahiny mandrakariva izany fieritreritra izany ary manakana ny fanehoana ny mahamalagasy sy ny mahakristiana afaka mifanindran-dalana sy tsy mifanohitra.
Ny filohan'ny FJKM Atoa Lala Rasendrahasina ihany moa no nitoriteny tamin'ity fotoana ity rehefa avy novakiana avy ireto andinin-tSoratra Masina somary henjakenjana ireto:
I Samoela 15: 16 - 26
Marka 7: 14 - 30
Romana 1: 28 - 32
Ny tena nanompanany ny toriteny nataony dia izay voasoratra ao amin'ny Samoela voalohany toko faha-15 ka ny tapany faharoa amin'ny andininy 22 manao hoe:
"Ny manaraka no tsara noho ny fanatitra, ary ny mihaino no tsara noho ny saboran'ondrilahy."
Milaza ny iraka nampanaovina ny mpanjakan'isiraely voalohany (Saoly) izay nirahina handringana ny Amalekita, tsy haka na inona na inona avy aminy. Kanjo nalain'ny vahoaka Isiraely kosa ny zavatra tsara tamin'ireto fahavalony ireto. Nalainy izay biby fiompy matavitavy sy izay zava-tsarobidy tamin'ireo fahavalony ireo ka avy amin'izany no nakany hanaovana fanatitra ho an'i Jehovah. Tsy nankasitrahan'Andriamanitra, araka ny nambaran'ny mpaminany Samoela anefa izany fihetsika nataon'Isiraely sy ny mpanjakany izany ka nahatonga ny teny manao hoe ny Mankatò, ny Mihaino ny tenin'Andriamanitra ary ny manaraka izany hatramin'ny farany (manatontosa) no sitrany. Fa na matavy aza ireny biby fiompy ireny dia nalaina avy amin'ny tsy fankatoavana ny didin'Andriamanitra. Ny fahavelomana sy ny fahamarinana dia miankina amin'ny fankatoavana.
Ny fanatanterahina ny tenin'Andriamanitra dia manaiky ihany koa izay teny mety hanohintohina ny hambom-po sy ny sitrapon'ny tena. Tsy mety mihitsy ny maka izay mahafinaritra sy metimety ary mifanaraka amin'ny tadiavin'ny tena ho izay tokoa ny sitrapony ka tsy manatanteraka kosa ny izay manelingelina sy mahasosotra (fa tsy mifanaraka amin'ny tombotsoan'ny tena). Mandefitra isika ary tsy maintsy mandefitra manoloana ny sitrapon'Andriamanitra. Avy amin'ny zavatra mifanahatahaka amin'izany ihany koa no nipoiran'ny fanitsiam-pivavahana nataon'i Luther sy Calvin ary ireo namany maro samihafa noho ny fomba maro samihafa natao tao ampiangonana tsy mifanaraka amin'ny sitrapon'Andriamanitra intsony. Izay amin'ny ambangovangony ny toriteny voaraiko tamin'ity andro ity araka ny nahazoako azy.
Mariho amin'ity andini-tSoratra Masina ity ny teny masiaka avy amin'ny Samoela mpaminany ho an'ny Saoly mpanjakan'Isiraely voalohany manao hoe "ary Jehovah kosa efa nandà anao tsy ho mpanjakan'isiraely intsony. Mety hisy indray manko no mieritreritra any ampony any hoe ary ho an'ny filoham-pirenena izany teny izany (satria mpanankarena be mihitsy ny lehilahy ary matetika ny fiheveran'ny Malagasy ny harena miavosa tahaka ireny dia tahaka ny azo tamin'ny tsy rariny sy ny fanambakana mandrakariva) nefa aleo kosa manamarika fa tsy ho an'ny mpanankerena sy ny mpitondra ihany ny tenin'Andriamanitra fa ho an'ny olona rehetra. Ny fanilikilihana ny tsiny ho an'ny hafa mandrakartiva manko no entina hanafenana ny tsy rariny ataon'ny tena ihany koa.
